گیرپاژ موتور اصطلاح تخصصی است که شاید دفعات زیادی به گوشتان خورده باشد اما آیا می‌دانید مفهوم و معنی این عبارت چیست؟ وقتی برای تعمیر و تعویض قطعه‌ای از خودرو به تعمیرگاه مراجعه می‌کنید و از تعمیرکار می‌شنوید که منشأ اصلی مشکل از موتور است و گیرپاژ کرده؛ یعنی دقیقا چه عواملی باعث این اتفاق برای موتور خودرو شده؟ اگر هنگام رانندگی با چنین مشکل مواجه شوید چطور باید مطمئن شد که اشکال پیش آمده ناشی از قفل شدن موتور خودرو است و برای رفع گیرپاژ موتور چه باید کرد؟ این مطلب از مستریدکی پاسخی جامع و کامل برای همه‌ی این سوال‌ها و مشکلات مطرح شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد گیرپاژ یا اصطلاح تخصصی جام کردن موتور خودرو و علائم گیرپاژ موتور تا پایان همراه ما باشید.
منظور از گیرپاژ کردن ماشین چیست؟
اصطلاح گیرپاژ یا گیرپاچ کردن ماشین به معنی قفل شدن یا سوختن موتور خودرو است. این اصطلاحی است که در تعمیرگاه‌های خودرو زیاد به گوشتان می‌رسد. یکی از وظایف سیلندر خودرو بیرون دادن گرمای حاصل از احتراق بنزین است و این کار باعث خنک شدن سیلندر می‌شود. زمانی‌که دمای موتور از حد معمول آن بالاتر می‌رود سیلندرها نمی‌توانند گرمای حاصل را بیرون دهند و خنک شوند. این دمای بالا و گرم شدن بیش از حد سیلندرها باعث منبسط شدن بیستون‌های موتور خودرو می‌شود و درنهایت آنها را از کار می‌اندازد و موتور گیرپاژ می‌کند. جام کردن موتور خودرو (اصطلاح مکانیکی قفل کردن موتور) می‌تواند آسیب‌های جدی و خطرسازی را به پیستون، شاتون، میللنگ و سیلندر وارد کنند؛ به‌همین دلیل باید به سرعت عامل اصلی گیرپاژ خودرو پیدا و رفع شود.
علت جام كردن موتور ماشين چیست؟
جام کردن ماشین یکی از مشکلات مهمی است که حتما باید عامل اصلی آن پیدا شود و اگر نیاز به تعمیر، تعویض یا رفع مشکل دارد انجام شود. گیرپاژ کردن فقط مخصوص ماشین نیست بلکه موتورسیکلت‌ها هم ممکن است با این مشکل مواجه شوند. چندین عامل می‌توانند باعث قفل شدن موتور خودرو شوند که در ادامه از آنها صحبت خواهیم کرد:
1- روان‌کاری نامناسب خودرو، اصلی‌ترین دلیل گیرپاژ موتور
روان‌کاری صحیح و درست خودرو بسیار مهم است؛ اگر روان‌کاری به شکل درستی انجام نشود عامل تاثیرگذاری برای گیرپاژ و قفل شدن موتور خودرو است. این آسیب حتی می‌تواند روی بخش‌های دیگر خودرو هم اثر داشته باشد و باعث خراب شدن آنها شود که درنهایت، هزینه‌ی تعمیر و تعویض خودرو را چندین برابر می‌کند. چنین مشکلی در قسمت زیر موتور اتفاق می‌افتد و شروع آن از یاتاقان‌های ماشین است. کمبود روغن یا روان‌کاری بد یاتاقان‌ها منجربه از بین رفتن لایه‌ی روغن بین آنها شده و اصطکاک زیادی در بین قطعات موتور اتومیبل به‌وجود می‌آورد. این اصطکاک زیاد در تماس با شاتون‌ها ادامه پیدا می‌کند و دسته شاتون را دور میللنگ قفل می‌کند. وقتی دور میللنگ به درستی نچرخد، پیستون را به دیواره‌‌ی سیلندر و اطراف آن می‌زند. ادامه پیدا کردن این اتفاق و متوقف و کنترل نکردن خودرو باعث می‌شود دسته‌ی شاتون شکسته شود و به بلوک موتور برخورد کند. در این حالت موتور قفل می‌شود یا می‌سوزد. اتفاق دیگری که در روان‌کاری خودرو اختلال ایجاد می‌کند، وجود آب داخل سیستم روان‌کاری است. سوختن واشر سرسیلندر عاملی برای نفوذ آب به داخل سیستم است و این آب لایه‌ی روغن ایجاد شده روی یاتاقان‌ها را از بین می‌برد و جام کردن موتور خودرو را به‌دنبال دارد.
2- کم شدن آب رادیاتور
کم شدن آب رادیاتور یکی دیگر از دلایلی است که سیلندرهای موتور را از کار می‌اندازد و آنها را داغ می‌کند. خوردوها و موتورسیکلت‌های سیلندری که در ساختمان موتور آنها رادیاتور آب قرار داده شده و خنک‌کننده‌های اتومات ندارند لازم است که به‌طور مرتب سطح آب رادیاتور آنها کنترل شود.
3- کم شدن روغن موتور
روغن موتور خودرو وظیفه دارد تا فعالیت پیستون‌ها را روان‌تر و سریع‌تر کند. پایین آمدن سطح روغن موتور خودرو عاملی برای اختلال در فعالیت کامل پیستون‌ها است و به‌خاطر خشک کارکردند داغ می‌شوند. این اتفاق درنهایت روی شاتون موتور تاثیر خواهد گذاشت و با فشار چندبرابری که به شاتون وارد می‌شود؛ شاتون کج شده، به سیلندر برخورد می‌کند و باعث ترک برداشتن یا کج شدن سیلندر می‌شوند. اگر موتور در دور پایین و سرعت کم باشد، میزان کج شدن و فشار وارد بر شاتون جزئی است و عاملی برای تولید صدای شدید و کم شدن توان موتور خودرو می‌شود. وقتی میزان آسیب و کج شدن شاتون زیاد باشد، موتور از کار می‌افتد و لازم است سیلندر، پیستون، رینگ، میللنگ و یاتاقان‌ها تعویض شوند. اگر فشار و تاب برداشتن شاتون کم باشد موتور از کار نمی‌افتد اما افت شدید توان موتور دلیلی برای تعویض پیستون‌ها، شاتون‌ها و سیلندر است. بهتر است هر چند روز یک بار، قبل از شروع حرکت خودرو سطح روغن داخل کارتر را اندازه‌گیری کنید تا از کافی بودن سطح روغن خودرو مطمئن باشید. اگر اطلاعاتی درباره واسکازین چیست؟ می خواهید با وبلاگ مستریدکی همراه باشید.
4- کیفیت نامطلوب روغن موتور
یکی از عوامل دیگری که باعث جام کردن موتور خودرو می‌شود استفاده از روغن موتورهای بی‌کیفیت و نامناسب است. برای جلوگیری از قفل شدن موتور خودرو لازم است همیشه از روغن‌های استاندارد استفاده کنید. اگر به‌خوبی از موتور خودرو محافظت شود، هیچ‌وقت نیاز به تعویض شاتون خودرو نیست اما روغن‌های بی‌کیفیت و ارزان می‌توانند آسیب بسیار زیادی به شاتون خودرو وارد کنند و درنتیجه هزینه‌ی بیشتری برای شما داشته باشند. عوامل دیگری که زمینه‌ساز قفل شدن موتور خودرو است:
- بالا بودن دور موتور هنگام رانندگی
- خرابی در رادیاتور و سیستم خنک‌کننده
- نفوذ بیش از اندازهی آب به موتور
- تعویض نکردن به‌موقع روغن موتور
در بلاگ مستر یدکی بیشتر بخوانید: زمان مناسب تعویض لاستیک
چگونه گیرپاژ موتور خودرو را تشخیص دهیم؟
علائم گیرپاژ موتور وقتی که این اتفاق برای موتور می‌افتد چند مورد است که می‌توان برای تشخیص و اطمینان پیدا کردن از قفل شدن موتور آنها را بررسی کرد. توجه به این علائم و نشانه‌ها کمک می‌کند در زمان وقوع اتفاق عکس‌العمل مناسبی داشته باشید و از خسارت‌های مالی و جانی احتمالی که ممکن است شما را غافل‌‌گیر کند، جلوگیری کنید.
- اولین نشانه روشن شدن چراغ چک خودرو است
زمانی‌که روغن یا آب موتور و رادیاتور کم شود، بهترین راهی که می‌توان برای تشخیص و کنترل آنها انجام داد، بررسی آمپر روغن یا آب موتور است. وقتی شرایط به خط قرمز یا خطر برسد، چراغ چک خودرو روشن می‌شود؛ با دیدن چراغ چک، به‌سرعت سراغ ایرادی که در موتور اتفاق افتاده است بروید.
- نشانه‌ی دوم خارج شدن دود سفید مایل به آبی از گزوز است
خراب شدن رینگ‌های روغنی باعث می‌شود تا روغن بسوزد و از اگزوز ماشین خارج شود. خروج روغن از اگزوز خودرو با یک دود سفید یا مایل به آبی همراه است. اگر متوجه خروج این دود از اگزوز ماشین شدید، به سرعت خودرو را متوقف و عیب‌یابی کنید تا از سوختن کامل موتور جلوگیری شود.
- نشانه‌ی آخر یاتاقان زدن خودرو است
درگیر شدن یاتاقان‌ها یا شکسته شدن آنها منجربه قفل شدن موتور خودرو می‌شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد باید با مراجعه یک تعمیرکار خودرو، به سرعت آن را تعویض و رفع کنید تا خسارت بیشتری به خودرو وارد نشود.
چه راه‌هایی برای پیشگیری از قفل شدن موتور خودرو وجود دارد؟
قبل از هرچیزی بهترین و کارآمد‌ترین راهی که برای پیشگیری از ایجاد مشکلات مختلف برای خودرو، به‌خصوص گیرپاژ موتور می‌توان انجام داد، داشتن یک رانندگی صحیح، امن و آرام است. روش بعدی توجه به آمپر آب و چراع روغن در زمان رانندگی است. البته کنترل مرتب و هفتگی یا حتی روزانهی سطح مایعات خودرو مثل روغن و آب موتور قبل از روشن کردن و حرکت خودرو گزینه‌ی مناسب‌تری است. بهتر است برای جلوگیری از مشکلات احتمالی و علائم گیرپاژ موتور ، حداقل هر دو یا سه روز یک بار میزان آب و روغن خودرو را بررسی کنید؛ مخصوصا برای خودروهایی که تکنولوژی ساخت آنها قدیمی‌تر و ارزان‌تر است، لازم است این نکته بسیار جدی گرفته شود. توصیه می‌شود وقتی که خودرو خاموش است و چند ساعت از زمان روشن بودن آن می‌گذرد، آب و روغن را کنترل کنید. میزان روغن همیشه باید تا آخرین خط فول روغن و نزدیک به حرف «F» باشد، آب رادیاتور هم باید پر باشد. به‌خاطر داشته باشید در زمان کنترل کردن آب رادیاتور، منبع سرزیر آب را هم بررسی کنید.
رفع ایراد و تعمیر خودرویی که دچار گیرپاژ شده به چه صورت است؟
رفع ایراد و تعمیر خودرویی که دچار قفل شدن موتور خودرو شده لازم است به دست یک تعمیرکار و متخصص خودرو انجام شود تا اگر شکستگی یا خم شدن در شاتون‌ها و پیستون‌ها وجود داشت، تعویض و جایگزین شوند. اگر برای رفع گیرپاژ موتور و قطعات آسیب‌دیده‌ای که در موتور خودرو وجود دارند نیاز به مشاور، راهنمایی یا خرید قطعات جدید و باکیفیت دارید می‌توانید با مشاورین و تعمیرکاران متخصص مستریدکی در ارتباط باشید یا از طریق فروشگاه اینترنتی تخصصی قطعات و محصولات خودرو مستریدکی بهترین و باکیفیت‌ترین قطعات را با ضمانت اصل بودن کالاها تهیه کنید. برای این کار تنها کافی است سری به فروشگاه اینترنتی مستریدکی بزنید یا با شماره‌ی درج شده سایت تماس بگیرید. کارشناسان مستریدکی همیشه همراه و پشتیبان شمایند.
در بلاگ مستریدکی درباره یاتاقان زدن و دلایل آن بیشتر بخوانید
آیا تفاوتی بین گیرپاژ و یاتاقان موتور وجود دارد؟
یاتاقان یا بلبرینگ خوردو قطعه‌ای در موتور ماشین است که بین دسته‌ی پیستون و میل لنگ قرار گرفته. وظیفه‌ی اصلی یاتاقان در موتور خودرو روان‌سازی حرکت دو قطعه‌ی پیستون و میللنگ است؛ علاوه بر این تنظیم بقی عمودی بین میللنگ و سیلندر، کم کردن اصطحکاک بین میللنگ و سیلند و کم کردن اصطحکاک بین شاتون و میللنگ هم جزء وظایف اصلی یاتاقان موتور است. یاتاقان همه‌ی این وظایف و روان‌کاری‌ها را به‌کمک روغن موتور انجام می‌‌دهد. وقتی اصطلاح یاتاقان زدن موتور را می‌شنوید به معنی از کار افتادن موتور، قفل شدن یا سوختن آن است. تفاوت اصلی که بین گیرپاژ موتور و یاتاقان زدن موتور وجود دارد این است که آسیب و خسارت در بخش دیگری از قطعات خودرو اتفاق می‌افتد اما نتیجه‌ی هردو قفل شدن موتور است. همه‌ی عواملی که باعث گیرپاژ موتور خودرو می‌شوند در یاتاقان زدن موتور هم نقش دارند، به اضافه‌ی فرسودگی و عمر بالای یاتاقان‌ها، شکستگی در یاتاقان‌ها و وجود براده در کف کارتل روغن که علت یاتاقان زدن خودرو است.
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید