وایر شمع یک قطعه مهم در خودرو محسوب می شود که نقش پر اهمیتی در سیستم اشتعال بر عهده دارد. کاربرد اصلی آن انتقال جریان الکتریکی از شمع به قسمت اشتعال است. در واقع وایر شمع ها، انرژی الکتریکی را که از شمع خودرو ایجاد شده به سر شمع منتقل می کنند. در نتیجه آن را به عنوان پل انتقال جریان بین شمع و سرشمع می شناسند.
وایر های شمع از مواد با کیفیت و مرغوب تولید می شوند که عایقی مناسب است و مانع اشتعال غلط در سیستم اشتعال می شود. این تجهیزات به شکلی طراحی شده اند که از مقاومت داخلی بالایی برخوردار هستند. اگرچه، انواع مختلفی دارند و میزان مقاومت در هر کدام متفاوت است.
وایر شمع چیست و چه وظیفه ای در خودرو دارد؟
وایر شمع چیست؟ در واقع یک قطعه کوچک و مهم است که آن را بر روی سیلندر خودرو نصب می کنند و برای ایجاد جرقه در فرآیند احتراق آن هم در محفظه مختص مورد استفاده قرار می گیرد. این قطعه باعث انتقال ولتاژ بالا از باتری و تجهیزات دیگر به شمع می شود.
وایر شمع در زبان فارسی به معنی کابل احتراق است و در زبان انگلیسی معنای سیم را می دهد. کاربرد وایر با سیم های انتقال حرارتی تا حدودی مشابه است که روکش عایق دارد و این روکش از آن حفاظت می کند.
شمع خودرو بدون وایر نمی تواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد. جالب است بدانید که وایرها جزو قدیمی ترین تجهیزات خودرو محسوب می شوند. به طوری که امروزه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد؛ زیرا خودروسازان آن را حذف کرده اند که انتقال ولتاژ به صورت مستقیم از کوئل انجام می شود.
ساختار وایر شمع ماشین و جنس آن
برای آنکه وایر شمع ها وظیفه خود را به نحو احسنت انجام دهند، دو طرف آن را به شکل کاملا مشابه و مشخصی می سازند. در حقیقت دو سر آن از جنس درپوش‌های پلاستیکی است که عایقی مناسب در برابر آب محسوب می‌شود. در نتیجه اجازه ورود هرگونه رطوبت به کوئل یا شمع را نمی دهد؛ اما اگر وایر عایق مناسبی نباشد و ذرات آب وارد اتصالات شود عملکرد این قطعه مختل خواهد شد.
یک سمت این کابل به فیش فلزی وصل می شود که بعد از اتصال، درپوش پلاستیکی روی آن ثابت و محکم می شود که هیچ منافذ بازی برای ورود آب باقی نمی ماند. سری لاستیکی درپوش که به شمع وصل است از قابلیت هایی مثل عایق بندی قوی برخوردار است که این قسمت از نظر کاربردی اهمیت بیشتری دارد.
در داخل درپوش لاستیکی مفتول فلزی وجود دارد که به شمع خودرو متصل می شود. بخش انتهایی این مفتول نسبت به سایر قسمت ها برجسته تر است که آن هم به خاطر کاهش استهلاک و تاثیر ارتعاشات است. مفتول فلزی همچنین به قسمت رسانای کابل متصل می گردد. ساختار وایر شمع شامل موارد زیر است:
-
کابل میانی یا کابل انتقالی
-
درپوش های لاستیکی
-
مفتول اتصال به شمع
-
فیش اتصال به کوئل یا دلکو
با انواع وایر شمع خودرو آشنا شوید
دینام ماشین و وایر شمع ها انواع مختلفی دارند که اگرچه انواع این کابل ها از نظر ساختاری مشابه هستند؛ اما جنس وایر و قسمت داخلی آن ها متفاوت از هم است. به طور کلی وایرها به سه دسته تقسیم می شود که انواع آن در زیر درج شده است:
- وایر شمع های بوبین دار
به جرئت می توان گفت که شمع های بوبین دار جزو پر مصرف ترین نوع وایر شمع ماشین هستند که اتفاقا جزو بهترین نوع وایر ها محسوب می شوند. در این نوع کابل از نیکل یا کروم استفاده می کنند که به همین دلیل رسانایی قوی دارد.
ضمن اینکه این شمع مقاومت کمتری دارد و به همین دلیل سرعت انتقال آن بالا است، در نتیجه اختلال افت ولتاژ را جبران می کند. از طرف دیگر کابل بوبین دار رطوبت و آب را جذب نمی کند.
- وایر شمع های سیمی
بر خلاف وایر شمع های بوبین دار که به خاطر نیکل یا کروم رسانا هستند، در این کابل وجود مس یا فولاد دلیل رسانای موجود در آن است. به همین دلیل در برابر شکستگی یا خم شدن مقاومت عالی دارد. اگرچه، نمی توان از مشکل تولید نویز و پارازیت به خاطر جنس رسانا آن چشم پوشی کرد.
در ساخت و طراحی این وایر شمع‌ها از لایه عایق بر روی رسانا استفاده می شود که علاوه بر آن بافت تقویت کننده و لایه سیلیکونی هم در ساختار آن وجود دارد. البته که دیگر از این نوع وایر شمع ها برای خودروسازی استفاده نمی کنند.
- وایر شمع های ابریشمی
نوع رسانایی که در این وایر شمع ها استفاده می شود از سیلیکون است. یکی از ویژگی های این وایر ها وجود لایه کاهش دهنده پارازیت است که بین دو لایه از این کابل قرار دارد. از جنس ابریشم برای تولید رشته های این وایر شمع خودرو استفاده می شود و به همین آن را با این عنوان می نامند.
البته این کابل مقاومت بالایی دارد و به همین دلیل نمی تواند به خوبی ولتاژ را منتقل کند. در نتیجه منجر به کاهش بازدهی موتور و در نهایت افزایش مصرف سوخت می شود.
مطالعه بیشتر : بهترین زمان تعویض شمع خودرو
کابل میانی وایر شمع از چه اجزایی تشکیل شده است؟
در ساخت کابل میانی از اجزا متعددی استفاده می شود که انواع آن در زیر درج شده اند. نکته قابل توجه در مورد این کابل ها شباهت انواع آن ها از نظر ساختار است. در حالی که در نوع متریال به کار رفته با هم متفاوت هستند.
- لایه کاهنده پارازیت
همانطور که از نامش بر می آید باعث کاهش نویز و پارازیت های اضافی می شود که جزو عوامل مزاحم در کار وایر ها است. البته این لایه در وایر شمع های نسل جدید مشاهده می شود که داخلی ترین لایه کابل میانی به شمار می رود.
- لایه رسانا
در ساخت هر کدام از انواع وایر شمع ها از یک لایه ویژه رسانا استفاده می شود که این لایه باعث پوشش بخش کاهنده پارازیت می شود و جزو دومین لایه این کال است. لایه رسانا در این کابل به آن خاصیت رسانایی جریان برق می بخشد.
- لایه عایق
دیگر لایه کابل میانی وایر شمع، لایه عایق است که لایه قبلی خود یعنی رسانا را عایق بندی می کند. وجود این لایه نسبت به لایه های دیگر در کابل میانی ضروری تر است؛ زیرا در کنار عایق بندی لایه رسانا، مانع از برق دزدی ماشین می شود. همچنین از لایه رسانا در برابر دما بالا و حرارت محافظت می کند و مانع ورود گرد و غبار آلودگی به رسانا می شود.
- لایه بافت تقویت کننده
این لایه که ساخته شده از الیاف مقاوم است، نقش مهمی در افزایش استحکام و همچنین مقاومت کابل بر عهده دارد؛ علاوه بر آن، لایه بافت تقویت کننده باعث ایجاد خاصیت انعطاف پذیری در کابل میانی می‌شود.
- روکش سیلیکونی
خارجی ترین لایه کابل میانی، روکش سیلیکونی است که این لایه نقش حفاظتی دارد و از لایه های زیرین خود در برابر هر عاملی محافظت می کند؛ بنابراین به هر میزان که این لایه با کیفیت تر باشد و جنس بهتری داشته باشد طبیعتا عملکرد بهتری دارد و قدرت حفاظتی آن نیز بالاتر خواهد بود.
یک وایر شمع مرغوب چه ویژگی هایی دارد؟
وایر شمع برای اینکه بهترین عملکرد را از خود نشان دهد باید چه ویژگی داشته باشد؟ در واقع برای آنکه وایر شمع ها کارایی لازم را از خود نشان دهند می بایست از ویژگی های زیر برخوردار باشند:
- عملکرد بی نقص در شرایط دمایی مختلف
برخی از تجهیزات خودرو به شکلی طراحی شدند که فقط در گرما یا سرما مقاومت داشته باشند. در حالی که وایر شمع ها باید بتوانند در شرایط دمایی مختلف هم به انتقال برق بپردازد. در واقع بدون آنکه در عملکرد آن ها به علت گرما یا سرما اختلالی ایجاد شود باید عمل برق رسانی را به خوبی انجام دهند.
- هدایت سریع و بدون پارازیت الکتریسیته از کوئل به دلکو
وایر شمع در خودرو برای انجام فرآیند جرقه زنی باید جریان برق را بدون هیچ پارازیت یا نویز اضافی از کوئل به دلکو منتقل کند. این اتفاق تنها در صورتی رخ می دهد که این کابل بدون برق دزدی و یا اتلاف انرژی، برق را ارسال کند. از طرف دیگر اگرچه وایر نباید در برابر انتقال انرژی مقاوم باشد؛ اما سطح استاندارد مقاومت در آن ها بین ۴۵۰۰ تا ۵۶۰۰ است.
- عملکرد عالی و کارایی بالا در محیط روغنی و اسیدی
امکان دارد وایر شمع ها به علت مشکلات زیر کاپوت مثل نشتی روغن یا اسید باتری با مواد روغنی و اسیدی در ارتباط باشند؛ بنابراین هنگام رو به رو شدن با این مشکلات نباید در عملکرد آن ها اختلالی ایجاد شود و همچنان مثل قبل وظایف خود را انجام دهند.
- کارایی بالا در محیط های مرطوب
اگرچه ورود رطوبت به قطعاتی مثل وایر شمع ها باعث خرابی آن ها می شود؛ اما در هر صورت باید احتمال بارش و شست و شو ماشین را هم در نظر گرفت؛ بنابراین یک وایر شمع خوب و با کیفیت در این حالت نباید دچار نشستی برق و یا اختلال در انتقال شود.
- عدم تداخل در سایر قطعات
اگر وایر شمع ها کیفیت لازم را نداشته باشند، پارازیت تولید می کنند که این موضوع می تواند در عملکرد سایر قطعات الکتریکی اختلال ایجاد کند. به عنوان مثال نویزهای اضافه باعث کاهش عملکرد مطلوب رادیو می شود. پس یک کابل مرغوب نباید در حین انتقال ولتاژ بالا پارازیت ایجاد کند. برای خرید وایر شمع با ویژگی های گفته شده می توانید از مستریدکی اقدام کنید.
علائم خرابی وایر شمع ماشین کدامند؟
خراب شدن وایر شمع ها با علائمی همراه است که برخی از این نشانه ها در زیر درج شده اند:
-
روشن نشدن ماشین مخصوصا در فصول سرد سال
-
ریپ خوردن خودرو و لرزیدن موتور هنگام حرکت
-
کپ کردن اتومبیل در زمان روشن شدن
-
حرکت و شتاب گیری ضعیف و دور نگرفتن موتور خودرو
-
کاهش توان و راندمان موتور و عدم کشش در سربالایی ها
-
عملیات ناقص احتراق و خروج دود از اگزوز
-
افزایش مصرف سوخت و دما موتور
-
ذوب شدن سریع سر شمع
-
جرم گرفتن سر پیستون
-
خرابی اگزوز
طول عمر وایر شمع خودرو چقدر است؟
عمر مفید وایر شمع ها بستگی به فاکتور های مختلفی دارد که شامل نوع وایرها، شرایط نگهداری از آن ها، چگونگی استفاده وغیره است؛ اما به طور کلی عمر مفید وایر شمع بین ۵۰ هزار تا ۱۰۰ هزار کیلومتر است که کماکان با توجه به شرایط خودرو و نوع وایر شمع ها این زمان متغیر است. البته وایر شمع ها طول عمر مفید بالایی دارند.
بهتر است به صورت دوره ای قطعات کوچکی مثل وایر شمع ها را چک کنید و اگر متوجه هر علائم خرابی شدید اقدام به تعویض این قطعه کنید. البته این کابل و شمع با هم نیاز به تعویض پیدا می کنند.
نکات نگهداری از وایرشمع ها و افزایش طول عمر آنها
طبیعتا شیوه نگهداری و چگونگی استفاده از این قطعات در طول عمر آن ها بی تاثیر نیست. شما با نگهداری اصولی از وایر شمع می توانید عمر مفید آن را افزایش دهید. در ادامه چند نکته برای نگهداری بهتر از این کابل درج شده است
-
وایر شمع ها را خم نکنید.
-
بر روی این کابل هیچگونه روکشی قرار ندهید و از بریدن سر آن خودداری کنید.
-
اگرچه این کابل دارای عایقی نسوز است؛ اما در برابر حرارت بالا امکان سوختگی وجود دارد، پس مراقب آن باشید.
-
اجازه ندهید هیچ مانع تیزی به این کابل برخورد کند.
سخن پایانی
وایر شمع یک قطعه مهم در خودرو است که وظیفه انتقال برق را بر عهده دارد. این تجهیزات انواع مختلفی دارند که هر کدام از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار هستند. این قطعه طول عمر مشخصی دارد؛ اما فاکتورهایی مثل نوع آن، شرکت سازنده، کیفیت آن و شیوه استفاده از این کابل می تواند طول عمر وایر شمع ها را تغییر دهد.
پست قبلی
پست بعدی
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید